Biện pháp cưỡng chế thi hành án khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án

Trong hoạt động tư pháp, để đảm bảo hiệu lực của các bản án, quyết định Tòa án đã tuyên, Nhà nước phải định ra những biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc khi các chủ thể có nghĩa vụ thi hành nhưng không tự nguyện thi hành. Để giải quyết việc thi hành án thì Chấp hành viên có thể lựa chọn một hoặc nhiều biện pháp cưỡng chế.

Cưỡng chế thi hành án dân sự là biện pháp cưỡng chế bắt buộc của cơ quan thi hành án do Chấp hành viên quyết định theo thẩm quyền nhằm buộc đương sự phải thực hiện những hành vi hoặc nghĩa vụ về tài sản theo bản án, quyết định của tòa án, được áp dụng trong trường hợp người phải thi hành án có điều kiện thi hành án mà không tự nguyện thi hành trong thời hạn do Chấp hành viên ấn định, hoặc trong trường hợp cần ngăn chặn người phải thi hành án tẩu tán, hủy hoại tài sản.

Theo quy định của Luật thi hành án dân sự, hiện nay có 06 biện pháp cưỡng chế thi hành án bao gồm:

- Khấu trừ tiền trong tài khoản; thu hồi, xử lý tiền, giấy tờ có giá của người phải thi hành án.

Đây là biện pháp được áp dụng đối với có nghĩa vụ phải thi hành nghĩa vụ trả tiền mà người phải thi hành án đang có tiền trong tài khoản ngân hàng hoặc đang sở hữu các giấy tờ có giá.

- Trừ vào thu nhập của người phải thi hành án.

Biện pháp này thường được áp dụng khi người phải thi hành án có thu nhập thực tế và không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ.

- Kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án, kể cả tài sản đang do người thứ ba giữ.

Việc kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án được thực hiện trong trường hợp người thi hành án chỉ có tài sản mà tài sản đó lại đang do người thứ bao bảo quản và người thi hành án không tự nguyện thi hành án.

- Khai thác tài sản của người phải thi hành án.

Biện pháp này được áp dụng trong trường hợp người phải thi hành án không tự nguyện thi hành án và giá trị tài sản của người phải thi hành án quá lớn so với nghĩa vụ họ phải thi hành - nghĩa vụ trả tiền theo bản án, quyết định của Toà án.

- Buộc chuyển giao vật, chuyển giao quyền tài sản, giấy tờ.

Biện pháp này áp dụng đối với trường hợp người thi hành án phải thực hiện nghĩa vụ chuyển giao vật hoặc quyền tài sản theo bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật nhưng cố tình không thực hiện.

- Buộc người phải thi hành án thực hiện hoặc không được thực hiện công việc nhất định.

Đối tượng của biện pháp này là một công việc nhất định mà người phải thi hành án phải làm hoặc không được làm dựa trên bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật.

Khấu trừ tiền trong tài khoản, thu hồi, xử lý tiền, giấy tờ có giá của người phải thi hành án là một trong các biện pháp cướng chế thi hành án, được áp dụng trong trường hợp người đó phải thực hiện nghĩa vụ trả tiền theo bản án, quyết định mà họ đang có tiền trong tài khoản hoặc đang sở hữu giấy tờ có giá. Nếu người phải thi hành án- thực hiện nghĩa vụ trả tiền, mà họ đang giữ tiền, giấy tờ có giá hoặc gửi tại kho bạc, tổ chức tín dụng thì đây sẽ này sẽ là biện pháp cưỡng chế đầu tiên đầu tiên được áp dụng.​

Thủ tục cưỡng chế thi hành án khấu trừ tiền trong tài khoản:

- Chấp hành viên ra quyết định khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án. Số tiền khấu trừ không được vượt quá nghĩa vụ thi hành án và chi phí cưỡng chế.Trường hợp đối tượng bị cưỡng chế có mở tài khoản tiền gửi tại nhiều Kho bạc Nhà nước, Ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác nhau thì Chấp hành viên căn cứ số dư tài khoản để quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ tiền trong tài khoản đối với một tài khoản hoặc nhiều tài khoản để đảm bảo thu đủ tiền phải thi hành án và chi phí cưỡng chế thi hành án (nếu có).

- Quyết định khấu trừ tiền trong tài khoản phải ghi rõ các nội dung sau: Ngày, tháng, năm ban hành quyết định. Căn cứ ban hành quyết định. Họ tên Chấp hành viên. Họ tên người phải thi hành án. Số tài khoản của đương sự. Tên, địa chỉ Kho bạc Nhà nước, Ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác nơi mở tài khoản. Số tiền phải khấu trừ. Số tài khoản của cơ quan thi hành án dân sự nhận khoản tiền bị khấu trừ và thời hạn thực hiện việc khấu trừ.

-Thực hiện quyết định cưỡng chế khấu trừ tiền trong tài khoản. Ngay sau khi nhận được quyết định về khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án, cơ quan, tổ chức đang quản lý tài khoản phải khấu trừ tiền để chuyển vào tài khoản của cơ quan thi hành án dân sự hoặc chuyển cho người được thi hành án theo quyết định khấu trừ.

- Chấm dứt khấu trừ tiền trong tài khoản. Việc phong toả tài khoản được chấm dứt trong các trường hợp sau đây: Người phải thi hành án đã thi hành xong nghĩa vụ thi hành án; Cơ quan, tổ chức đã thực hiện xong yêu cầu của Chấp hành viên về khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án; có quyết định đình chỉ thi hành án theo quy định tại Điều 50 của Luật thi hành án dân sự năm 2008. Chấp hành viên ra quyết định chấm dứt việc phong toả tài khoản ngay sau khi có căn cứ nêu trên.

Bên cạnh việc áp dụng hiệu quả các biện pháp cưỡng chế thi hành án thì vẫn còn một số khó khăn cần kể tới.

- Đầu tiên, việc thu thập thông tin về tài khoản của người phải thi hành án do người có thẩm quyền thi hành án tiến hành xác minh gặp nhiều khó khăn do vướng phải các quy định về bảo mật thông tin khách hàng của các tổ chức tín dụng, ngân hàng. Các tổ chức tín dụng sẽ viện dẫn quy định tại Điều 14 Luật các Tổ chức tín dụng 2010 để từ chối cung cấp thông tin về tài khoản của người phải thi hành án.

- Khó xác minh thu nhập của người phải thi hành án. Ví dụ, thu nhập từ hoạt động kinh doanh của người phải thi hành án rất khó xác minh vì tài sản, thu nhập của người khác thuộc bí mật thông tin và được pháp luật bảo vệ.

- Người có thẩm quyền thi hành án muốn xác minh phải nhờ cơ quan chức năng khác. Trường hợp người được thi hành án trực tiếp yêu cầu cơ quan có thẩm quyền cung cấp thông tin thì càng khó khăn hơn. Chưa kể, việc bị từ chối cung cấp thông tin hoặc cố tình cung cấp sai.