Tổ chức xã hội nghề nghiệp là tập hợp tự nguyện của những cá nhân, tổ chức cùng thực hiện hoạt động xã hội  nghề nghiệp, các tổ chức này được thành lập nhằm mục đích hỗ trợ các thành viên trong hoạt động nghề nghiệp và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên.

Căn cứ vào đặc điểm của các thành viên trong tổ chức, tổ chức hoạt xã hội nghề nghiệp được phân loại thành hai nhóm, cụ thể như sau:

– Nhóm 1: Bao gồm các tổ chức xã hội xác lập một nghề riêng biệt được nhà nước thừa nhận, thành viên là những người có chức danh nghề nghiệp do Nhà nước quy định, hoạt động nghề nghiệp được tiến hành theo các quy định riêng biệt và chịu sự quản lý của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Đại diện cho nhóm này, có thể kể tên một số tổ chức sau: đoàn luật sư, Hội nhà báo Việt Nam, Hội nhà văn Việt Nam, Hiệp hội trọng tài.

Các tổ chức xã hội – nghề nghiệp này vô cùng đa dạng bao gồm những ngành nghề phổ biến trong xã hội như hội làm vườn, hội những người nuôi ông, hiệp hội mây tre đan,…

Nhìn chung, các tổ chức này đều mang đầy đủ những nét đặc trung của tổ chức xã hội nói chung. Các tổ chức được thành lập dựa trên cơ sở tự nguyện, hoạt động mang tính chất tự quản, tổ chức tự mình quyết định cơ cấu tổ chức nội bộ. Đặc biệt nhất, đó là hoạt động của các tổ chức không mang tính quyền lực nhà nước và không nhằm mục đích lợi nhuận.