Chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng là một trong những công cụ pháp lý quan trọng được quy định trong Luật Thương mại 2005, nhằm đảm bảo các bên thực hiện đúng nghĩa vụ theo thỏa thuận trong hợp đồng. Bài viết này phân tích các quy định pháp lý về chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng, điều kiện áp dụng, quy trình thực hiện, và đánh giá hiệu quả của chế tài này trong thực tiễn áp dụng. Qua đó, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng chế tài này trong hoạt động thương mại.

1. Khái niệm và đặc điểm của chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng

a. Khái niệm

Chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng là biện pháp pháp lý áp dụng khi một bên vi phạm hợp đồng, buộc bên vi phạm phải thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa vụ theo thỏa thuận trong hợp đồng. Đây là chế tài mang tính chất khắc phục, nhằm đảm bảo tính ràng buộc của hợp đồng và bảo vệ quyền lợi của bên bị vi phạm.

b. Đặc điểm

• Tính bắt buộc: Bên vi phạm buộc phải thực hiện đúng nghĩa vụ hợp đồng mà không có quyền từ chối.

• Tính khắc phục: Chế tài này hướng đến việc khôi phục tình trạng ban đầu của hợp đồng, đảm bảo các bên thực hiện đúng thỏa thuận.

• Tính linh hoạt: Chế tài này có thể áp dụng kết hợp với các chế tài khác như bồi thường thiệt hại hoặc phạt vi phạm hợp đồng.

---

2. Căn cứ áp dụng chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng

Theo Điều 297 Luật Thương mại 2005, chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng được áp dụng khi có các căn cứ sau:

• Vi phạm hợp đồng: Một bên không thực hiện, thực hiện không đầy đủ hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ theo hợp đồng.

• Yêu cầu của bên bị vi phạm: Bên bị vi phạm có quyền yêu cầu bên vi phạm thực hiện đúng hợp đồng.

3. Nội dung của chế tài buộc thực hiện đúng hợp đồng

- Trường hợp bên vi phạm giao thiếu hàng hoặc cung ứng dịch vụ không đúng hợp đồng thì phải giao đủ hàng hoặc cung ứng dịch vụ theo đúng thoả thuận trong hợp đồng. Trường hợp bên vi phạm giao hàng hoá, cung ứng dịch vụ kém chất lượng thì phải loại trừ khuyết tật của hàng hoá, thiếu sót của dịch vụ hoặc giao hàng khác thay thế, cung ứng dịch vụ theo đúng hợp đồng. Bên vi phạm không được dùng tiền hoặc hàng khác chủng loại, loại dịch vụ khác để thay thế nếu không được sự chấp thuận của bên bị vi phạm.

- Trong trường hợp bên vi phạm không thực hiện theo quy định tại phần i) nêu trên thì bên bị vi phạm có quyền mua hàng, nhận cung ứng dịch vụ của người khác để thay thế theo đúng loại hàng hoá, dịch vụ ghi trong hợp đồng và bên vi phạm phải trả khoản tiền chênh lệch và các chi phí liên quan nếu có; có quyền tự sửa chữa khuyết tật của hàng hoá, thiếu sót của dịch vụ và bên vi phạm phải trả các chi phí thực tế hợp lý.

Bên bị vi phạm phải nhận hàng, nhận dịch vụ và thanh toán tiền hàng, thù lao dịch vụ, nếu bên vi phạm đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo quy định tại phần i) nêu trên.

- Trường hợp bên vi phạm là bên mua thì bên bán có quyền yêu cầu bên mua trả tiền, nhận hàng hoặc thực hiện các nghĩa vụ khác của bên mua được quy định trong hợp đồng và trong Luật Thương mại 2005.